De vijf avonden over de kruistochten werden steeds voorzien van een passende muzikale opening en sluiting. Volgens die traditie heb ik gekozen voor het meest geprezen middeleeuwse lied met als thema Palestina en de kruistochten. 'Palästinalied' is geschreven door Walter von der Vogelweide. Een lied waarvan niet alleen de tekst maar ook de melodie de eeuwen heeft overleefd.
Klik hier om het middeleeuwse propagandalied te beluisteren.
De enthousiaste docent begon de avond met de openingszin:
‘De bedoeling van vanavond is Jeruzalem heroveren.’ Een tijd van
bondgenootschappen, verraad en troonswisselingen. Maar ook een tijd van
zelfmoordterroristen, de Assasijnen. Op de vraag naar de betekenis van hun naam
kwamen twee mogelijke antwoorden.
De
stichter van de Assassijnen, Hasan al-Sabbah, zou zijn volgelingen hasjiesj toedienen om ze een blik in het paradijselijke
hiernamaals te gunnen en ze zo te motiveren tot de deelname aan oorlogen en
het plegen van aanslagen. Assassijn wordt verondersteld een
verbastering te zijn van hashshashin, dat betekent: zij die
zich met hasjisj bedwelmen.
Er wordt echter beweerd dat de waarheid achter deze woorden er heel anders
uitziet, in teruggevonden documenten afkomstig van Alamoet staat dat Hassan-i Sabbah
zijn volgelingen graag aansprak met Asasiyun, wat betekent "zij die trouw
zijn aan de Asās", wat op zijn beurt betekent "Oprichting van het
geloof. Wie weet hebben beide opties iets met de naamgeving te maken.
Andere
fanatiekelingen in het Midden Oosten waren de Ordes, zoals de Hospitaalridders,
ook wel Johannieters genoemd, de Duitse Orde en de Tempeliers.
Jeruzalem
komt in handen van de christenen, maar mag zich gelijk gaan opmaken voor de
verdediging ervan tegen de meest strategische moslimleider aller tijden: Yusuf
Salah ud-Din. ‘Als we onze vijand willen verslaan, moeten we hem eerst beter
leren kennen.’ Wij kennen hem onder de naam Saladin. Een man waarvan gezegd
werd dat hij vrede wilde stichten. In geschriften wordt hij niet alleen
gerespecteerd door de islamitische schrijvers, maar ook door christelijke.
|
Standbeeld van Yusuf Salah ud-Din |
|
Balian of Ibelin, Kingdom of Heaven |
Dan
komt er ineens een man in beeld die ik alleen van de film ‘Kingdom of Heaven’
kende ‘Balian of Ibelin’. De film blijkt gebaseerd op meer historische feiten
dan ik dacht, al is er genoeg aan te wijzen als fantasie zoals het zilveren
masker dat de aan lepra lijdende koning van Jeruzalem draagt. Balian is de man
die onderhandelt met Saladin als hij op het punt staat om Jeruzalem te veroveren.
Alle inwoners zouden een vrijgeleide krijgen met als voorwaarde dat er voor
iedereen losgeld betaald moest worden. De rijken van Jeruzalem zaten bovenop
hun eigen geld en kochten alleen zichzelf en hun familie vrij. De armen werden
niet vrijgekocht omdat de rijken hun geld niet wilden spenderen aan de armen,
daarom werden ze door Saladin als slaaf verkocht.
Om
het een kruistocht te noemen, moet het aan een paar voorwaarden voldoen:
|
Grootste kasteel van de Katharen |
-Beschermen
heilig land en de weg ernaar toe
-Pauselijke
goedkeuring
-Vergiffenis
van zonden
Maar
na kruistochten die alleen naar het Midden Oosten leidden, werd het tijd om de
focus te verleggen. Eerst onder het mom van ‘de weg ernaar toe beschermen’ om
zo een excuus te hebben om in
|
Tempelierssymbool |
de Balkan huis te houden. Tot aan een paus die preekt
dat wie de kerk beschermt ook vergiffenis van zonden krijgt. De kruistochten in
Europa raken steeds verder van hun oorspronkelijke bedoeling af en richten zich
niet meer tegen een vijand die het heilig land heeft ingenomen, maar tegen andersdenkenden,
ketters. De meest bekende kruistocht tegen ketters speelt zich af in Zuid Frankrijk,
waar de Katharen haast obsessief werden vervolgd en door de inquisitie
uitgeroeid. Een halve eeuw later waren het de Tempeliers die tot ketters werden
uitgeroepen en op vrijdag de dertiende (oktober 1307) begon de razzia en werden
de Tempeliers gearresteerd. Hun orde werd opgeheven en de bezittingen
overgedragen aan de Johannieters.
Er
was zowaar een kruistocht die kruisvaarders toerisme kende. Slavische stammen
in Pruisen werden net als Lithouwen onderworpen aan de Duitse Orde. Ieder jaar
werden er Europese kruisvaarders uitgenodigd voor deelname. Naast vechten waren
er voornamelijk veel feesten met uitgebreid gedekte eettafels. Deze kruistocht
had helemaal niks meer met religie te maken, maar puur met uitbreiding van
land.
Niet
alleen het midden oosten was een slangenkuil vol macht, huichelarij en verraad.
Elke koning, adviseur of geestelijke had zo zijn reden voor een kruistocht. Dat is me meer dan duidelijk geworden.