zondag 25 januari 2015

Wie is de Farao uit mijn verhaal?


Dat zal menig schrijver of filmmaker gedacht hebben, farao’s in overvloed. Er zijn een aantal farao’s bekend geworden door hun graf of vele hiërogliefen met hun veldslagen daarin opgetekend.
Afgelopen week ging ik naar de film Exodus; Gods and Kings. De makers van de film hebben de Farao "Ramses de Grote" in verband gebracht met het verhaal van Mozes. Volgens velen een omstreden keus, maar niemand weet het juiste antwoord op de vraag: Wie is de farao die getergd werd door 10 plagen, om het maar niet te hebben over wat Ram-ses en Mo-ses werkelijk van elkaar waren. In oude geschriften als de bijbel en de koran worden farao’s niet bij name genoemd. 
Aan het eind van de strijd om goddelijkheid, de farao zag zichzelf als god en werd ineens geconfronteerd met de god van Mozes, komt de farao terug op zijn besluit. Hij had het volk van Mozes, dat hij als slaven aan de piramides liet werken, toestemming gegeven Egypte te verlaten. Met zijn leger zette hij de achtervolging in met het idee de slaven bij de Rode Zee als vee klem te drijven. Tot zijn verbazing en woede zag hij hoe het water uit de zee zich terugtrok en de broodnodige slaven veilig de overkant bereikten. Hij spoorde zijn leger aan, maar het teruggetrokken water kwam als een tsunami aangesneld en doodde de farao en zijn leger, zo gaat het verhaal. In de film hebben ze blijkbaar gekozen om een andere legende te volgen, namelijk die van “De dochter van de Farao” Het verhaal gaat dat de farao ontsnapte aan de huizenhoge golf en met zijn familie vluchtte naar Petra, de stad in Jordanië. Deze legende inspireerde mij tot het schrijven van het verhaal “De Waterdrager” dat zondag 1 februari 2015 verschijnt in de bundel “De Spiegel”. Zou mijn farao Ramses de Grote heten?

“Samen met mijn broers heeft mijn vader, de farao, mij en mijn moeder meegenomen. Zodat het land dat was aangetast door sprinkhanen, kikkers, hagel en duisternis haar wonden kon likken en in de diepte van de met as bezaaide klei haar vruchtbaarheid kon terugvinden. Daarom baden wij vele uren tot onze vruchtbaarheidsgodin, om ons welgezind te zijn. En de scheuren in de gespleten aarde met helder water te vullen en de gekneusde hellingen van de Nijl weer groen en vol leven te brengen. Opdat wij op een dag kunnen terugkeren naar het land van onze herkomst, waar farao’s in hun machtige piramides liggen te wachten op de laatste trede naar vergoddelijking en het gouden omhulsel met gestileerde symbolen hun gebalsemde lichamen bijeenhoudt. Het land van droogte, maar ook van overstromingen.”

Lees meer over Petra



zondag 18 januari 2015

Het Huis van Hilde

Tijdens archeologisch onderzoek in Castricum (1995) werd het skelet gevonden van een vrouw. Het naamloze skelet kreeg de naam Hilde. Door middel van een gezichtsreconstructie hebben we een goed beeld van hoe ze er in de 4de eeuw heeft uitgezien. Deze vrouw is de naamgeefster van het  Archeologiecentrum Noord-Holland.  Deels is het centrum een depot en deels ingericht als tentoonstelling. Afgelopen donderdag 15 januari was het zover. Hilde kwam thuis in het naar haar genoemde gebouw, het werd geopend.
Een aantal maanden geleden kreeg ik een rondleiding door het pand dat toen nog in aanbouw was. Toen kon ik al zien dat het indrukwekkend zou worden. 

Mijn verwachtingen waren daarom best hoog.  Ze werden waargemaakt. 
Het was een kippevelmoment om de tentoonstellingsruimte binnen te lopen en de gereconstrueerde personen in een cirkel opgesteld te zien staan in vitrines. Dat alles in volgorde van tijd. Leuk om even doorheen te lopen maar zeker de moeite waard om de tijd voor te nemen, omdat er in een grotere cirkel omheen vitrines opgesteld zijn met vondsten die horen bij de periode van de gereconstrueerde persoon. Om de zoveel tijd dimt het licht en zwelt het geluid aan. De opmaat voor een film. Een auditorium, archeolab, museumcafé en shop maken het tentoonstellingsgedeelte compleet.

zondag 11 januari 2015

Recept; middeleeuws brood

Wat mij betreft behoort onderstaand recept tot de meest bevredigende broodrecepten.
Een simpel maar doeltreffend recept waarvan je je niet hoeft af te vragen of het rijst, het rijst namelijk vanzelf de pan uit om in de oven nog meer in omvang toe te nemen.
Als rijsmiddel wordt gist en bier gebruikt, een combinatie die de middeleeuwse gist het dichtst benaderd.
Brood was dagelijks eten in de middeleeuwen, toch zijn er geen kant en klare recepten overgebleven. Misschien komt dat omdat iedereen het zelf bakte?
De namen en gebruiken zijn wel overgeleverd.
Het voelt een beetje raar als je ‘s morgens brood bakt om al een bruin biertje te openen. Als je het flesje afgedekt terug in de koelkast zet kun je hem dezelfde dag nog met smaak opdrinken.

650 gram tarwe bloem
1 tl. Zout
12 gr verse gist
275ml-400ml warm water
90ml bruin bier (ik heb Westmallle dubbel 
en  La Trappe dubbel met succes uitgeprobeerd)
2 el warme honing
Olijfolie

Meng bloem en het zout.
Meng de verse gist met wat van het water tot een papje.
Voeg het bier bij de warme honing en roer het gistpapje erbij plus de helft van het water. Roer dit door de bloem. Voeg zo nodig wat van het overgebleven water toe tot het een kneedbaar geheel is. Kneed dit ong. 8 minuten. Leg het deeg te rusten in een in geoliede kom en bedek het met bakpapier dat aan de onderzijde met olie is ongesmeerd. Dek het geheel losjes af met een schone theedoek en laat het op een warme plek een uur rijzen, zodat het deeg in omvang verdubbeld.
Na een uur nog even doorkneden en op een in geolied vel bakpapier in de oven leggen en wederom afdekken met het andere vel bakpapier.
De eerste 15 min bak je op 230C

Daarna nog 25 min op 150C

zondag 4 januari 2015

Michiel de Ruyter

Op de marinebasis verkleden voor de film Michiel de Ruyter, hoe toepasselijk!
De fregatten die er nu liggen lijken in het niets op de oorlogsschepen van de Zeeuwse held maar oorlogvoeren op zee gebeurt nog steeds. Michiel de Ruyter (24-3-1608 29-4-1676) was er in de 17 de eeuw goed in. Hij was de eerste die de schepen in formatie liet opereren in plaats van schip tegen schip, ieder voor zich.
Haarstukjes, vies gemaakte nagels en half kapotte schorten maakten het beeld van de vrouw die haar man uitzwaait compleet. Zou hij ooit nog terugkomen? Of zouden vijandelijke kanonskogels het schip in tweeën splijten? Gedoemd om te zinken met bemanning en al en zo hun vrouw tot te weduwe maken. Het omkleden, haren invlechten en de puntjes op de i namen veel tijd in beslag. Voordat alle vrouwen omgetoverd waren in een 17de eeuws exemplaar was de ochtend al voorbij.
De scènes speelden zich af in de duinen en op het strand van Texel. Gespannen keken we naar de zeeslag. Zouden we winnen of verliezen, moesten we vluchten of zouden we juichend het strand op kunnen rennen? Er volgden explosies op het strand, mannen vlogen in het rond. Wij renden zo goed en kwaad als het ging weg. Ik trok een kar met huisraad, voor me liep iemand met een geit in haar armen en achter de kar liep een oudere man die zijn laatste krachten inzette om mijn kar door een kuil te duwen. Tot ver achter me zag ik vrouwen vluchten. Of zou het tij op tijd keren? Waren we misschien toch aan de winnende hand? Iemand voor me stopte om door de verrekijker te kijken, maar rende daarna door. Even kon ik me indenken hoe het bijna 400 jaar geleden moet zijn geweest. Vluchten voor een vijand die bijna aan land komt, het moet beangstigend zijn geweest.
De zeeslag liep ten einde, de scène stond er op. De stuntmannen haalden hun bescherming weg, ze hadden de explosies overleefd. Wij vrouwen konden opgelucht adem halen en warm worden met een bak koffie in de hand.
Eind van de maand is het resultaat van de opname te zien in de bioscoop.

Onlangs is er een verrekijker gevonden in Delft, de oudste van Nederland. Het stamt uit de vroege 17de eeuw. De verrekijker is een Nederlandse uitvinding uit 1608. Grote kans dat hij een vergelijkbaar exemplaar gebruikt werd door Michiel de Ruyter.