Heilige Sophia

Het duizelt me als ik een poosje omhoog kijk naar het mooie gewelfde plafond. Ik kan niet kiezen welke kant ik op moet kijken. Links van me zie ik de immens grote koepel waardoor de Hagia Sophia bekend is geworden. De gesloten koepel diende als voorbeeld voor vele andere gebouwen die volgden, o.a.: de Blauwe Moskee uit 1616 die, als ik een blik uit het raam werp, kan zien.

Het goud van de beschilderde koepel glimt me tegemoet en houdt me duizelig.

Ik probeer mijn hoofd stil te houden als opzij kijk om het draaierige gevoel op te vangen. Als ik de galerij, waar ik me bevind inkijk, zie ik allemaal vrouwen. Ze zijn stil en zitten op hun knieën. Hun gewaden zijn lang en waaieren uiteen over hun geknielde lichaam. Ze lijken te bidden.
Als ik over de houten reling kijk, zie ik mannen. Ze lijken klein vanaf deze afstand. Vanaf de preekstoel klinken voor mij onverstaanbare woorden. De prediker zwaait met een wierookvat heen en weer, de rookslierten stijgen op in de enorme ruimte. De heerlijke geur bedwelmt me lichtelijk.

Ik laat de houten reling los en loop zigzaggend tussen de geknielde vrouwen door. Ineens sta ik pal voor een rijk geklede vrouw. Ze heeft haar ogen gesloten. De vrouw draagt een gouden kroon, twee lange vlechten hangen over haar gekleurde gewaad. Groen, wit en rood zijn de kleuren die haar sieren. Op het moment dat er rumoer klinkt opent ze haar blauwe ogen. Het geluid komt van beneden. Nieuwsgierig werp ik weer een blik over de reling. De paus loopt langzaam de kerk uit, gevolgd door een man met een gouden kroon. De kleur van zijn kleren komen overeen met die van de vrouw die ik zojuist had gezien. Heimelijk werp ik een blik op de mysterieuze vrouw. Haar ogen zijn gericht op de man met de kroon en glimmen vol trots. Het kan niet anders dan dat ze bij elkaar horen.

Ik zie hoe ze op staat en uit mijn blikveld verdwijnt als ze de brede stenen trap afdaalt. Ik tuur over de reling en zie dat de statig geklede man wacht tot de vrouw zich bij hem voegt. Hij reikt haar zijn hand en zij legt de hare er bovenop. Zo volgen ze de paus gevolgd door de mannen. De vrouwen komen ook in beweging, ze nemen de stenen trap om zich op de marmeren vloer bij de mannen te voegen.

Ik blijf alleen achter en kijk verdwaasd om me heen tot mijn ogen halt houden bij een schitterend mozaïek aan de muur. Op het bordje wat er bij hangt staat de volgende uitleg: ‘Maria met het Christuskind, geflankeerd door keizer Johannes II Comnenus en keizerin Irene.’

 

Hun gouden kronen en gekleurde gewaden komen me bekend voor. Een mysterieus glimlachje komt om mijn lippen. Nog één keer kijk ik naar de immense koepel, maar moet al snel plaats maken voor de volgende toerist met een fotocamera. De heilige geur van wierook zit nog in mijn neus. Ondanks dat ik niet de enige toerist ben, maar één van de vele duizenden bezoekers van die dag, ervaar ik de heiligheid van de kerk die ooit de gnostische naam Sophia=wijsheid kreeg. De Hagia Sophia die al vele honderden jaren een betekenisvolle plek inneemt in de Byzantijnse geschiedenis. Van 537 na Chr. staat dit gebouw fier overeind op haar fundamenten, totdat het in 1453 verbouwd werd tot moskee en sinds 1934 dienst doet als museum, zodat een ieder van dit bijzondere gebouw kan genieten. Daar waar nu mensen met allerlei religieuze achtergronden in de lange rij bij de kassa staan om te kijken naar de Christelijke en Islamitische symbolen, komen veel religies samen. Helaas één van de weinige monumenten waar gek genoeg je religie er niet toe doet.

Hagia Sophia te Istanbul